De babyboomers zijn de rijkste generatie ooit. De 65-plussers zitten samen op een berg van 955 miljard euro. Maar al die rijkdom kunnen ze niet meenemen in hun graf. Dus draaien notariskantoren overuren om te zorgen dat de Dagobert Ducks hun vermogen kunnen doorgeven zonder dat de overheid een te grote graai in de buidel doet.
De ’sterftax’ is de meest gehate belasting. Een meerderheid van de Nederlanders vindt de erfbelasting oneerlijk. Uit onderzoek van economenvakblad ESB blijkt zelfs dat de erfbelasting massaal ontdoken wordt de laatste jaren. Want waar de nalatenschappen sinds 2010 flink toenamen, bleven de aangiftes van de erfbelasting achter.
Maar is die erfbelasting wel zo oneerlijk? Babyboomers hebben dat enorme vermogen immers niet alleen aan hun eigen harde werken te danken. Zij zijn vooral ook een geluksgeneratie. Ze hadden het geluk dat ze op het juiste moment de woningmarkt instapten. Er waren voldoende woningen en ze hadden geen moeite met het krijgen van een hypotheek. Want zij kregen nog standaard een vast contract en hadden geen studieschulden. Ze hoefden geen collegegeld te betalen en kregen een basisbeurs als gift, zo lang als ze studeerden. Op één modaal inkomen kochten zij met gemak een mooi rijtjeshuis en dankzij de hypotheekrenteaftrek bleven hun woonlasten laag.
Kortom de babyboomers hadden puur geluk dat ze jarenlang konden profiteren van economische groei en allerlei vormen van overheidssteun. Daarom zou het juist wel eerlijk zijn als ze dat voordeel na hun dood weer gedeeltelijk teruggeven aan de hele maatschappij. We zouden de erfbelasting juist nu flink moeten verhogen. In ruil daarvoor verlagen we dan de inkomstenbelasting. Dan hoeft iedereen minder af te dragen over zijn eigen zuur verdiende geld, maar houden geluksvogels minder over van cadeaugeld.
Want hoe veel mooier zouden we Nederland kunnen maken als de overheid opeens 955 miljard extra op de balans had? We zouden allemaal zeven jaar lang geen inkomstenbelasting meer hoeven betalen. Of we zouden een miljoen huizen kunnen bijbouwen, die volledig verduurzamen en ook nog 50 jaar lang kunnen onderhouden. Dan is er zelfs nog genoeg over om alle AOW en pensioenen volledig te indexeren. Of we zouden het onderwijs 10 jaar lang voor iedereen helemaal gratis kunnen maken en de salarissen van de leraren structureel kunnen verhogen.
We zouden ook iedereen een basisinkomen kunnen geven van duizend euro per maand, vier jaar lang. We zouden alle zorgpremies kunnen afschaffen de komende 20 jaar. Of we zouden in een klap de hele staatsschuld kunnen aflossen en dan nog genoeg geld overhouden om alle huizen van het gas af te halen plus alle kolen- en gascentrales vervangen voor duurzame alternatieven. Dat zou nog eens een mooie gift zijn aan de volgende generaties.
Deze column is op 4 juni 2025 gepubliceerd in het Noordhollands Dagblad, Leidsch Dagblad, de Gooi- en Eemlander, Haarlems Dagblad en IJmuider Courant.