Natuurlijk ken ik de gruwelverhalen over mammografie, het borstonderzoek waarbij een middeleeuwse martelwerktuig je borsten plat perst. In mijn naïviteit dacht ik dat dat vooral pijnlijk is voor kleine borsten en dat het met mijn ruimbedeelde boezem wel mee zou vallen. Ik heb twee natuurlijke bevallingen gedaan dus hoe erg kon dit zijn.

Wat had ik dat onderschat. Omdat ik pijn in een borst had, verwees de huisarts me door naar het ziekenhuis voor een mammografie. Alleen ter check, even mijn boobies op die plaat. Zo reed ik op een dinsdagmiddag nietsvermoedend van werk naar het nieuwe Tergooi ziekenhuis in Hilversum.

De laborant legt als eerste mijn pijnlijke borst op de plaat. Als ze de bovenste plaat ferm naar beneden drukt, schrik ik van de pijnscheut door mijn lichaam. De foto mislukt want ik had tijdens de schrikreactie bewogen. Terwijl ze mijn borst opnieuw in model kneedt, wordt het mij zwart voor de ogen.

Ruim een uur later word ik verward wakker op de spoedeisende hulp. Ik heb bloed en een groot ei op mijn achterhoofd en zit volgeplakt met metertjes. Een verpleegkundige legt uit dat ik ben flauw gevallen en ongelukkig op mijn hoofd ben geland. Na een CT-scan keurt de neuroloog me goed en mag ik naar huis. Ik heb nu niet alleen pijn in mijn borst, maar vooral ook in mijn hoofd, nek en rug.

Na een week kom ik terug voor een nieuw borstonderzoek. De pijn in mijn borst is al wat minder, of misschien lijkt dat alleen maar zo omdat de pijn in mijn nek inmiddels alle aandacht opeist. Dit keer mag ik zitten, is er een extra verpleegkundige bij en staat mijn man naast me om me op te vangen mocht ik weer flauwvallen.

Ze beginnen met mijn niet-pijnlijke borst. Het is geen pretje maar even tanden op elkaar en dan lukt het. Dan is mijn pijnlijke borst aan de beurt. Opnieuw die pijnscheut. De tranen stromen over mijn wangen. Dit is erger dan bevallen!

De foto’s zijn gelukt en zoals verwacht is er niets aan de hand. Ik kan weer opgelucht naar huis. Maar het herstel van mijn val duurt lang. Na vijf weken slik ik nog steeds een halve apotheek aan pillen tegen de pijn.

Ik snap nu waarom vrouwen niet mee doen aan het bevolkingsonderzoek. Zeker met een pijnlijke borst is een mammografie niet te doen. Ik blijk ook lang niet de enige te zijn die daarbij flauwvalt. Waarom heeft dan niemand me hiervoor gewaarschuwd? Het had zo veel ellende voorkomen als ze alleen maar even vooraf hadden gevraagd of ik wel eens flauw viel.

Dan hadden we voorzorgsmaatregelen kunnen nemen en had ik een half uur later fluitend naar huis kunnen rijden. Maar helaas is alle voorlichting er juist op gericht dat het allemaal wel meevalt en je je vooral niet moet laten afschrikken door horrorverhalen.

Deze column is op 1 nov 2023 gepubliceerd in het Noordhollands Dagblad, Leidsch Dagblad, de Gooi- en Eemlander, Haarlems Dagblad en IJmuider Courant.