Als je een artikel leest, kun je dan merken dat het door een man of een vrouw geschreven is? De journalistiek was jarenlang een blank mannenbolwerk. En dat kun je nog steeds merken aan kranten en nieuwsuitzendingen.

In 2008 heb ik een keer een week lang alle vrouwen- en mannennamen geturfd in de nieuwssecties van de landelijke kranten. En uit die volstrekt willekeurige steekproef bleek dat in die week slechts 20 procent van het krantennieuws over vrouwen ging. Nog treuriger: de vrouwen die genoemd werden, waren bijvoorbeeld de vrouwen van de stakende mosselvissers en slachtoffers van misdrijven.

Wat verder opviel, was dat sommige kranten veel slechter scoorden dan andere. De jongste redacties, dat waren NRC Next en de vier gratis kranten die toen nog bestonden, scoorden veel beter dan de oude, gevestigde dagbladen. ‘De krant blijft toch een meneer’ luidde de kop boven het artikel dat eruit rolde.

Maar dat zou weleens snel kunnen veranderen. De journalistieke opleidingen zitten vol vrouwen en met de opkomst van vrouwelijke journalisten krijgen redacties steeds meer oog voor de vrouwelijke kant van onze samenleving.

Gelukkig kunnen wij daardoor nu in ons dossier over opiniemakers zetten: ‘De krant wordt een mevrouw’. Vrouwen spelen niet meer standaard een bijrol in het nieuws; ook het aandeel vrouwelijke deskundigen om te raadplegen groeit gestaag. Hoewel het aantal vrouwelijke hoogleraren in Nederland nog steeds ernstig achterblijft (momenteel zo’n 15%), is het aandeel vrouwelijke promovendi inmiddels al 45%. Naar verwachting is pas in 2060 de helft van de hoogleraren vrouw.

Dat we een achterstand hebben in te lopen, moge duidelijk zijn. In totaal hebben pas 15 vrouwen het hoogst haalbare in de wetenschap bereikt: de Nobelprijs voor Scheikunde, Natuurkunde of Geneeskunde. Dat is nog geen 3 procent van het aantal wetenschappelijke laureaten.

Op onze shortlist voor de Talent Award van 2014 staan twee jonge hoogleraren. Zou een van hen de eerste Nederlandse vrouw zijn die een Nobelprijs wint?

Dit voorwoord is gepubliceerd in Opzij editie 11, oktober 2014.