‘Laat je nooit meenemen naar een andere plek! Never, never, never!’ Met die woorden programmeerde Oprah Winfrey ooit mijn puberbrein voor het geval ik lastig gevallen zou worden op straat.
Toen ik als student een keer ’s avonds alleen over straat liep en opeens een mes op mijn keel gezet kreeg, schoot de stem van Oprah direct weer door mijn hoofd. ‘Een belager neemt je natuurlijk nooit mee naar een plek waar de kans groter is dat je gered wordt, maar altijd naar een plek waar hij ongestoord zijn gang kan gaan.’ Ik ging dus niet doen wat die gast zei en zeker niet mee naar het steegje waar hij me in probeerde te sleuren.
Op onze Facebookpagina vroegen wij wat jullie doen om jezelf te beschermen op straat. Vrijwel iedereen neemt zo zijn voorzorgsmaatregelen. Opvallend veel vrouwen blijken zichzelf te ‘bewapenen’. Favoriet zijn sleutelbossen, deodorantspray ‘met een hoog alcoholpercentage erin zodat het extra prikt in de ogen’ en een extreem luid piepalarm. Ook illegale pepperspray blijkt stiekem onderin menig handtasje verstopt te zitten.
En dat is niet voor niets. Een op de drie vrouwen en een op de twintig mannen heeft weleens met seksueel geweld te maken gehad, variërend van kwetsende aanrakingen tot verkrachting. Zonder al te veel van onze vrijheid in te leveren, passen we ons gedrag daarop aan.
Maar erover praten vinden we veel moeilijker. Vooral op verkrachting rust een taboe. Voor slachtoffers is het niet makkelijk om het erover te hebben. Terwijl zo’n gebeurtenis wel enorme gevolgen kan hebben op de rest van hun leven en dat van hun (toekomstige) partners, familie, vrienden en collega’s.
Het is een probleem dat veel meer mensen raakt dan de vrouwen en mannen die het overkomt. Het is natuurlijk pijnlijk, maar erover praten kan wel heel belangrijk zijn bij de verwerking. Voor ons was dat aanleiding om er een zeer openhartig dossier over te maken.
In mijn geval liep het overigens goed af. Nog net op tijd bedacht ik me dat ik verderop mensen had gezien. Toen ik om hulp riep, maakte mijn belager zich pijlsnel uit de voeten.
Dit voorwoord is gepubliceerd in Opzij editie 10, september 2014.