De onthullingen van de misstanden bij ’The Voice’ zorgden drie jaar geleden nog voor een schokgolf in heel Nederland. Wat opviel was het frisse optreden van de toen net aangestelde bestuursvoorzitter van de NPO, Frederieke Leeflang.
Zij zat amper drie weken op haar plek en mengde zich direct in het publiekelijk debat. Ze had op de Zuidas aan den lijve ondervonden wat machtsmisbruik en seksuele intimidatie betekende. Frederieke Leeflang vond een veilige werkomgeving heel belangrijk en zou zorgen voor een cultuurverandering. Ze stond voor een ’cultuur waar mensen zich kunnen uitspreken en waarin werknemers zich veilig voelen om te vertellen wat hen is overkomen’.
Haar woorden gaven vertrouwen dat er wellicht iets kon veranderen in de Hilversumse slangenkuil. Leeflang heeft immers ook echt de positie dat ze iets zou kunnen veranderen. Zij is de machtigste persoon in Hilversum. Haar organisatie, de NPO, verdeelt het geld en de zendtijd. Alle omroepen moeten bij haar mensen hun handje ophouden om productiebudgetten te krijgen en inlikken om een gunstig tijdslot te bemachtigen.
Na de onthullingen van de onveilige werkomgeving bij DWDD sprak Leeflang zich opnieuw kritisch uit. Ze wilde weten wat BNN-VARA met alle meldingen had gedaan. Want als je ’als werkgever signalen krijgt over grensoverschrijdend gedrag, dan moet je er wel wat mee doen’.
Daarop volgde het onderzoek van de commissie Van Rijn. De publieke omroep bleek op meer plekken, ook bij de NPO, last te hebben van sociale onveiligheid. Opnieuw trad Leeflang naar voren als moraalridder. Zij zou zorgen voor verandering.
Het bleken allemaal holle praatjes. Haar eigen medewerkers stellen dat juist Leeflang zorgt voor een ’angstcultuur’. In het AD beschuldigen diverse medewerkers haar van ’intimidatie, onveilig en onvoorspelbaar gedrag, verbaal geweld en het negeren van medewerkers’. Meerdere mensen hebben afgelopen twee jaar over Leeflang geklaagd bij de OR en de externe vertrouwenspersoon. Die gaven deze signalen door aan de Raad van Toezicht die verantwoordelijk is voor het functioneren van Leeflang.
Dat was de lakmoesproef. Op dat moment kon de NPO-organisatie laten zien dat er iets veranderd is. Maar als vanouds veegde de RvT alle signalen van tafel. Er kwam geen onafhankelijk onderzoek naar het functioneren van Leeflang, ondanks alle goede voornemens in het plan van aanpak sociale veiligheid. De angstcultuur werd zo erg dat Leeflangs medebestuurder een jaar geleden de noodklok luidde bij de voorzitter van de RvT, Tjibbe Joustra. Maar zelfs dat signaal werd vakkundig genegeerd.
Nu de medewerkers zich genoodzaakt voelen om de situatie in de media aan te kaarten, bagatelliseert Joustra de situatie als vanouds. De meldingen zouden op slechts twee handen te tellen zijn. Ook Leeflang bewijst in haar reactie dat ze inmiddels iets te goed is ingeburgerd op het pluche. Als een echte Zuidas-advocaat stelt zij dat er eigenlijk niets aan de hand is, want het gaat volgens haar niet om officiële klachten. Zo blijft het motto in Hilversum: ’Niets gezien, niets gehoord, niets gedaan’.
Deze column is op 26 februari 2025 gepubliceerd in het Noordhollands Dagblad, Leidsch Dagblad, de Gooi- en Eemlander, Haarlems Dagblad en IJmuider Courant.