De eerste volle werkweek na de vakantie kan lang duren. Het maakt wel uit of je weekend op donderdagavond of pas op vrijdagavond begint. Als je al de hele week hard hebt gewerkt, is die vijfde werkdag doorgaans niet meer zo effectief.

Daarom hoeven alle productiemedewerkers van Lamborghini nog maar vier in plaats van vijf dagen te werken, zonder dat ze daarvoor salaris hoeven in te leveren. Sterker nog, ze krijgen er een loonsverhoging bij. Dat zijn de Italiaanse vakbonden overeengekomen met de luxe autofabrikant.

Lamborghini is de eerste Europese autofabrikant die de vierdaagse werkweek invoert, maar die doet dat niet zomaar. Vorig jaar testten onderzoekers van de universiteit van Cambridge met 61 bedrijven uit verschillende sectoren een half jaar lang met de vierdaagse werkweek.

En hoewel de vrees was dat er in minder tijd niet evenveel werk verzet kon worden, bleek dat wel degelijk te lukken. De productiviteit bleef gelijk en de omzet van de Britse bedrijven nam zelfs een klein beetje toe.

De organisaties compenseerden de 20 procent minder werktijd op allerlei manieren. Medewerkers bleken ook uit zichzelf lange vergaderingen met te veel mensen in te korten of zelfs helemaal te schrappen. Daarnaast zochten ze actief naar technologie om hun productiviteit te verbeteren en zaten ze minder te niksen of te kletsen.

De bijna drieduizend medewerkers die in totaal meededen aan het experiment ervaarden een betere balans tussen werk en privé, hadden meer tijd om te sporten, werden minder ziek, en sliepen beter. Hierdoor was hun fysieke en mentale gezondheid na dat half jaar beter. De uitstroom van personeel nam af en bovendien was het makkelijker om nieuwe medewerkers te vinden.

De meeste managers uit de test konden zich niet voorstellen ooit weer te gaan werken op vrijdag. Bijna alle bedrijven die meededen zijn na de test niet meer teruggegaan naar de vijfdaagse werkweek. Indrukwekkende resultaten, dus je vraagt je af waarom niet veel meer bedrijven collectief de overstap maken naar een vierdaagse werkweek.

In Nederland werken nog steeds iets meer dan de helft van de werkenden fulltime. Als je een dag minder wil werken, lever je meteen 20 procent van je salaris in. Dat is een luxe die niet iedereen zich kan permitteren. Maar dat parttimers minder betaald krijgen is dus eigenlijk niet terecht als je naar de resultaten van het experiment in Engeland kijkt.

Hoewel het waarschijnlijk wel hielp dat het hele bedrijf collectief overstapte naar een 32-urige werkweek, en de parttimers dus geen uitzondering meer waren en niemand iets mistte op zijn vrije dag.

Als zelfstandig ondernemer kan ik zelf bepalen hoeveel uren ik werk. Ik vind het een mooie challenge om te kijken of ik het dit jaar ook voor elkaar kan krijgen om twintig procent minder te werken, maar nog wel evenveel te verdienen.

Deze column is op 10 januari 2024 gepubliceerd in het Noordhollands Dagblad, Leidsch Dagblad, de Gooi- en Eemlander, Haarlems Dagblad en IJmuider Courant.